Hervormde kerk, Kerkpad, Saaksum

Over de kerkelijke geschiedenis van Saaksum is zeer weinig bekend. In het begin van de 16-de eeuw bewoonde Heer van Alma tot Saxum de Heralmaborg. Dit was een borg die gebouwd was op het grasland tegenover de hoofdingang van de kerk. Een mondelinge overlevering zegt, dat tussen de proost van Oldehove (vertegenwoordiger van het bisdom Münster) en de Heer van Alma tot Saxum ruzie ontstond, die zo hoog liep, dat de heer van Alma zich met zijn gezin van de Proostdy te Oldehove afscheidde. Heer Alma bouwde zijn eigen kerk op de plek waar zich op dat moment zijn bierbrouwerij bevond en stelde daarbij een eigen kapelaan aan.
Een andere overlevering over hetzelfde vertelt dat de Heralmaborg in een veldtocht in de Tachtigjarige Oorlog is verwoest, en dat de toren van de kerk is gebouwd met de stenen van de verwoeste borg. De verwoesting verklaart het lege grasland voor de kerk.
De kerk was gewijd aan de heilige Katharina. Ook had de kerk nog inkomsten uit toewijding aan een onbekende heilige. De altaarstenen voor beide heiligen zijn bewaard gebleven. Een gedenksteen beneden in de toren meldt dat deze in 1550 ‘ghemaket’ is, wat erop zou kunnen wijzen dat de toren in dat jaar verrees.
In 1570 zou een zekere Popko Ufkes van Emden leiding hebben gegeven aan de beeldenstorm van Saaksum. Beschreven is dat daarna de Hervormde kerk in de plaats kwam van de Roomse.
In 1845 werd besloten tot nieuwbouw van de kerk wegens bouwvalligheid, waarbij de toren bleef staan. De nieuwe kerk verrees in 1849.
Tot 1933 had de kerk een harmonium, daarna volgde een kerkorgel dat van oorsprong in Duitsland stond (mogelijk in 1889 gebouwd door de onbekende orgelbouwer Gottlieb Früh). Via een aantal andere kerken kwam het uiteindelijk in 1933 in Saaksum terecht.
De torenklok uit 1629 (Nicolaes Sicmans, Groningen) werd in 1943 weggevoerd en waarschijnlijk omgesmolten in Duitsland. In 1950 werd een nieuwe klok opgehangen, gegoten door Van Bergen in Heiligerlee.

Hervormde Kerk Saaksum