CazemierBoerderij, Hoofdstraat 27, Tolbert

De CazemierBoerderij kent een bouwgeschiedenis van 400 jaar. Dat is de uitkomst van het bouwhistorisch onderzoek (2009, Marcel Verkerk). Dankzij de zorgvuldige bewoning zijn de verbouwingen uit de afgelopen vier eeuwen nog goed af te lezen. Uit jaarringonderzoek blijkt dat drie eikenhouten gebinten dateren uit 1607. Zeldzaam is dat twee staanders aan de bovenkant een vork-constructie hebben. Het is zelfs het vroegste voorbeeld van de bouw van een zogenaamde Friese schuur in de provincie Groningen. De boerderij is daarom niet alleen belangrijk voor de geschiedenis van Tolbert, maar ook voor de ontwikkeling van de boerderijbouw in de provincie.

Er zijn geen afbeelding van de boerderij in de beginperiode. Uit de de oudst bekende tekening (eerste kadastraal minuutplan rond 1830) blijkt dat de schuur waarschijnlijk vier gebinten lang was. Er stond toen een kop-romp boerderij. In 1875 voerden Gerrit en Gepke Cazemier een grote verbouwing uit. Het oude woongedeelte werd gesloopt en doorgetrokken. Zo ontstond er een boerderij van het Oldambtster type, ogenschijnlijk symmetrisch gebouwd. In het midden een entree met links en rechts twee vensters. Het voorhuis ligt niet precies in het midden; een aanwijzing dat er is aangesloten op een ouder bouwdeel. Ook werd de schuur naar achteren verlengd.

Een aantal 18e eeuwse onderdelen werd hergebruikt: in de linker kamer de zolderbalken, de bedsteewand, de tegeltableaus en vermoedelijk de schouw. Ook elders in het gebouw zijn hergebruikte bouwmaterialen aanwezig.

In de 20e eeuw vonden er kleine aanpassingen plaats. Met de verkoop aan Stichting Fredewalda  kreeg de boerderij een andere functie en werd er een nieuw hoofdstuk aan de interessante bouwgeschiedenis toegevoegd. Tijdens de restauratie is bouwhistorisch vervolgonderzoek gedaan. Enerzijds om gevonden bouwsporen te documenteren en de bouwgeschiedenis aan te scherpen. Anderzijds om als klankbord te fungeren bij het nemen van belangrijke beslissingen tijdens het proces van restauratie en inrichting van deze waardevolle boerderij in Tolbert.

Aan de hand van een vragenlijst wordt een speurtocht in en rond de boerderij uitgezet, die geschikt is voor jong en oud.

De CazemierBoerderij is ook de locatie voor de thema-avond over Levend erfgoed op donderdag 31 augustus. Ook dan kunnen bezoekers genieten van dit prachtige monument.